|
Ота томондан қариндошларга фақат асабалар киради. Она бир ака-укалар, бошқа қариндошлар ва эр уларга кирмайди. Эркакнинг асабалари ҳам, яъни ака-укалари, амакилари ва уларнинг фарзандлари, набиралари, хуллас, авлодлари ҳам ота томондан қариндошларидир. Отаси ва болалари эса ота томондан қариндошга кирмайди. Чунки ота томондан қариндошлар мероснинг улуш эгаларидан қолганинигина оладиган асабалардир. Амр ибн Шуайб отасидан, у эса бобосидан ривоят қилади:
«أَنَّ عَقْلَ الْمَرْأَةِ بَيْنَ عَصَبَتِهَا مَنْ كَانُوا لاَ يَرِثُونَ مِنْهَا شَيْئًا إِلاَّ مَا فَضَلَ عَنْ وَرَثَتِهَا, وَإِنْ قُتِلَتْ فَعَقْلُهَا بَيْنَ وَرَثَتِهَا»
«Пайғамбар с.а.в. аёл тўлаши керак бўлган хун ҳақини улуш эгаларидан ортиб қолганини мерос қилиб оладиган асабаларга тақсимлашга, у аёлнинг ўзи ўлдирилса, унинг учун олинадиган хун ҳақини меросхўрларига тақсимлаб беришга ҳукм қилдилар». Ота ва фарзандлар асаба эмас, улуш эгаси бўлган аслий меросхўрлардир. Яна Пайғамбар с.а.в. хун ҳақини ота томондан қариндошларга юклаб, фарзандга эса ундан ҳеч нарсани юкламаганлар. Жобир р.а. ривоят қилади:
«أَنَّ امْرَأَتَيْنِ مِنْ هُذَيْلٍ قَتَلَتْ إِحْدَاهُمَا الْأُخْرَى, وَلِكُلِّ وَاحِدَةٍ مِنْهُمَا زَوْجٌ وَوَلَدٌ, فَجَعَلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهم عَلَيْهِ وَسَلَّمَ دِيَةَ الْمَقْتُولَةِ عَلَى عَاقِلَةِ الْقَاتِلَةِ, وَبَرَّأَ زَوْجَهَا وَوَلَدَهَا, قَالَ: فَقَالَ عَاقِلَةُ الْمَقْتُولَةِ: مِيرَاثُهَا لَنَا, فَقَالَ: رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهم عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لاَ, مِيرَاثُهَا لِزَوْجِهَا وَوَلَدِهَا»
«Ҳузайллик икки аёл уришиб қолиб, бири иккинчисини ўлдириб қўйди. Ҳар иккисининг ҳам эри ва боласи бор эди. Пайғамбар с.а.в. ўлдирилганнинг хун ҳақини қотиланинг ота томондан қариндошларига юкладилар. Эри ва болаларини эса бу ишдан озод қилдилар. Шунда ўлдирилганнинг ота томондан қариндошлари: «Унинг мероси бизга бўладими?» дейишган эди, Пайғамбар с.а.в.: «Йўқ, унинг мероси эри ва боласига бўлади», дедилар». Бу ҳадисда Пайғамбар с.а.в. фарзандни ота томондан қариндошларга қўшмаяптилар. Ота ҳам
136-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222